Uygun koşullarda saklanmayan yiyeceklerin besin zehirlenmesine yol açabileceğini söyleyen Prof. Dr. Yaşar Çolak, çok sık rastlanan bir durum olan ıspanak zehirlenmesi ile ilgili detaylı bilgiler verdi. İşte detaylar...

Yeşil yapraklı sebzelerin sağlığımıza sayısız faydası bulunmaktadır. Fakat bu besinler yeterince iyi yıkanmadığında veya doğru yöntemler ile pişirilmediğinde, saklanmadığında zarara dönüşebilir.

Konu ile ilgili bilgi paylaşımında bulunan Prof. Dr. Yaşar Çolak, ıspanak zehirlenmesi ile ilgili önemli detayların altını çizdi.

Uygun koşullarda saklanmayan yiyeceklerin besin zehirlenmesine yol açabileceğini söyleyen Prof. Dr. Yaşar Çolak, çok sık rastlanan bir durum olan ıspanak zehirlenmesi ile ilgili ''Yeşil yapraklı bir sebze olan ve bol bol vitamin ile mineral içeren ıspanak, uygun koşullarda saklanıp tüketilmediğinde içerisinde bulunan nitrat, nitrite dönüşür. Bu durum da ıspanak zehirlenmesi olarak adlandırılan duruma yol açar'' dedi.

YARARI ZARARA DÖNÜŞMESİN!

Ispanağın faydalarına değinen uzman isim, doğru şartlar sağlanmadığında faydasının zarara dönüşeceğini vurgulayarak şunları kaydetti: ''Son derece faydalı bir bitki olan ve ülkemizde de yaygın olarak tüketilen ıspanak, besin değerleri açısından da oldukça zengin bir sebzedir. Ispanağın içerisinde; oksalik asit, çinko, magnezyum, kalsiyum, nitrat gibi bileşenlerin yanı sıra, B, A, E, K ve C vitaminleri bulunur. Toprakta yetişen bu bitki, doğru şekilde tüketilmediğinde sağlık için olumsuz durumlara yol açabilir. Örneğin; ıspanak iyi bir şekilde yıkanmadan tüketildiğinde, bazı durumlarda bitkinin yapraklarında bulunabilen, su veya topraktan bulaşabilen Escherichia coli (E.coli) adı verilen bakteri insan sindirim sistemine girerek bulantı, kusma ve birtakım bağırsak sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, ıspanak ve diğer tüm yeşil yapraklı sebzeleri tüketmeden önce iyice yıkamanız önerilir.''

ISPANAK YEMEĞİNİ ISITMAYIN!

Ispanağın zehirlenmeye yol açan risk faktörlerine değinen Çolak, ''Ispanak sadece iyi yıkanmadığında değil; doğru koşullarda saklanmadığında ve kısa sürede tüketilmediğinde de insan sağlığını tehdit ederek besin zehirlenmesine yol açabilir. Ispanağın içerisinde bulunan nitrat; nitrojenin katılaşmasıyla doğal olarak oluşan ve suda eriyen bir bileşendir. Bu bileşen, ıspanak yemeği iki kereden fazla ısıtıldığında nitrite dönüşür. Nitrit ise besin zehirlenmesine neden olabilecek bir bileşendir. Bu nedenle, ıspanak yemeğinin yapıldıktan sonra en fazla iki gün buzdolabında saklanması ve iki kereden fazla ısıtılmaması önerilir'' diye belirtti.

HİSTAMİN DUYARLILIĞI OLANLAR TÜKETMEMELİ!

Ispanak zehirlenmesinin bir diğer nedeninin histamin duyarlılığı olduğunu ifade eden Çolak, ''Ispanak zehirlenmesinin diğer bir nedeni de içerisinde bulunan histaminin, histamin duyarlılığı bulunan kişilerde yol açabileceği zehirlenme bulgularıdır. Bu bulgular arasında vücutta kızarıklıklar ve döküntüler, baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı, çarpıntı yer alır. Son olarak ıspanak vb. yeşil bitkilerin arasına karışabilecek yabani otlarda bulunabilecek atropin, skopolamin benzeri maddelerin yol açabileceği zehirlenme bulgularıdır'' diye aktardı.

ISPANAK ZEHİRLENMESİ NASIL ANLAŞILIR?

Ispanak zehirlenmesinin belirtilerinin kişiden kişiye farklılık gösterdiğini söyleyen Çolak, belirtileri şöyle sıraladı: Mide krampları, bulantı, kusma, baş ağrısı ve ishal, ateş, bulanık görme ve halsizlik.

Fazla miktarda ıspanak zehirlenmesinin yol açabileceği sorunlara değinen uzman isim, ''Sağlıklı bir besin olan ıspanağın fazla tüketilmesinin de bir takım istenmeyen etkilerinin olabileceği bilinmelidir. Bunlardan birisi ıspanakta bulunan yüksek miktardaki oksalatın böbrek taşlarını artırabilecek potansiyel etkisidir. Bir diğer potansiyel etki de içerisindeki yüksek miktardaki K vitamini ile ilişkilidir. Özellikle Coumadin benzeri kan sulandırıcı kullanan kişilerin ıspanak ve yeşil yapraklı sebzelerin tüketimi sırasında kan sulandırıcı ilaçların etkisinin azalabileceği ve bunun da pıhtılaşmaya yatkınlık yaratabileceğidir. Bu nedenle ıspanak tüketimi abartılı ölçülerde olmamalıdır'' diyerek önemli uyarılarda bulundu.

ISPANAK ZEHİRLENMESİ NASIL ÖNLENİR?

Prof. Dr. Yaşar Çolak, ıspanak zehirlenmesine yönelik alınabilecek yöntemleri şöyle sıraladı: ''Ispanaklara dokunmadan önce ellerinizi 20 saniye boyunca yıkayın. Ispanağın çürük ya da küflü gibi görünen hasarlı yapraklarını kesin. Ispanağın içinde bulunabilecek yabani otların temizleyin. Ispanağı bir miktar sirkeli su içerisine koyarak bekletin. Eğer hemen tüketmeyeceksiniz, buzdolabına koyarken iyice kuruduğundan emin olun. Ispanak yemeğini yaz ve ilkbahar aylarında bir saatten fazla, sonbahar ve kış aylarında ise iki saatten fazla dışarıda tutmayın ve tükettikten sonra hemen buzdolabına kaldırın. Ispanak yemeğini mümkün olduğunca hızlı tüketmeye özen gösterin, ıspanak yemeğinin iki günden fazla buzdolabında saklanması besin zehirlenmesine yol açabilir. Tekrarlayan ısıtma işleminin de yapılmaması gerekmektedir.''