Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre, dış hava kirliliğinden dolayı her yıl 4,2 milyon insanın öldüğü tahmin ediliyor, bu da onu insan sağlığı için sigara, AIDS ve tüberkülozdan çok daha büyük bir tehdit haline getiriyor.
KÜRESEL YAŞAM BEKLENTİSİ SON 20 YILDA 2 SENE AZALDI
ABD’de yer alan Chicago Üniversitesi Enerji Politikaları Enstitüsü tarafından yayımlanan Hava Kalitesi Yaşam Endeksi (AQLI) raporunda yer alan bilgiye göre hava kirliliği son 20 yılda küresel olarak yaşam beklentisini en az iki yıl düşürdü.
Hava kirliliği oranı, trafik, şantiyeler, yanan fosil yakıtlar ve diğer kaynaklar tarafından oluşturulan havadaki katı ve sıvı partiküllerin bir karışımı analiz edilerek belirleniyor.
GELİŞMİŞ ÜLKEDE HAVA KALİTESİNİN İYİLEŞMESİ, GELİŞMEMİŞ OLANDA KİRLENMESİ ANLAMINA GELİYOR
Chicago Üniversitesi Enerji Politikası Enstitüsü müdürü ekonomist Michael Greenstone'a göre sorun, ilgili hükümetler tarafından kaydedilen ilerlemenin diğer ülkelerde hava kirliliğinin kötüleşmesi ile dengelenmesinden kaynaklanmakta.
Çin 2013'ten bu yana yaptığı çalışmalarla partikül kirliliğini yaklaşık yüzde 40 azalttı. Greenstone, eğer Çin hükümetinin bu çalışmalara devam etmesi halinde vatandaşlarının yaklaşık iki yıl daha uzun yaşamayı bekleyebileceğini belirtti.
YAŞAM SÜRESİ 5 YIL DAHA DÜŞÜK
Fakat dünya nüfusunun dörtte birine ev sahipliği yapan Bangladeş, Hindistan, Nepal ve Pakistan'da hava kirliliği seviyeleri son 20 yılda yüzde 44 arttı. Greenstone, bu ülkelerin sakinlerinin yaşam beklentilerinin ortalama beş yıl azaldığını aktardı.
‘HAVA KİRLİLİĞİ, COVİD-19 GİBİ CİDDİYETLE ELE ALINMALI’
Greenstone, ‘Covid-19'a benzer bir şekilde hava kirliliğinin ciddiyetini benzer bir güçle kucaklamak, dünya çapında milyarlarca insanın daha uzun ve daha sağlıklı yaşamlar sürmesine izin verecektir’ şeklinde konuştu.
Fakat hava kalitesini iyileştirmeye yönelik küresel çabalar hedeflenenin çok gerisinde kalıyor: Exeter Üniversitesi'nden yakın tarihli farklı bir raporda, dünyanın yarısından fazlasının artan hava kirliliğine maruz kalıyor.
DÜNYANIN YARISI HAVA KİRLİLİĞİNE MARUZ KALIYOR
Araştırmacılar, 2010 ile 2016 yılları arasında dünya çapındaki hava kalitesi eğilimlerini ölçerek bunu uydu görüntüleriyle birleştirip tek tek ülkeler ve bölgeler için yıllık hava kalitesi profillerini oluşturdu. Bu neticede toplamda, dünya nüfusunun yüzde 55,3'ü altı yıllık zaman diliminde artan hava kirliliğine maruz kaldı. Bazı bölgeler ise artık partikül madde için güvenlik seviyelerinin beş kat üzerinde seyrediyor.
Öte yandan, tüm dünyada uygulanan koronavirüs karantinaları hava kalitesi bazı iyileştirmelere yol açtı, fakat insanlar için en zararlı iki kirletici olan partikül madde ve ozon üzerindeki etki minimum düzeyde kaldı. Hatta hava kalitesinin düşük olduğu yerlerde yaşayan insanların koronavirüse yakalanma riskinin daha yüksek olduğu belirtildi.
